آرش نورآقایی، تورلیدر و کارشناس گردشگری با اشاره به اینکه چنانچه کشوری بخواهد گردشگرپذیر شود باید علاوه بر داشتن هوای سالم، کنترل ترافیک، داشتن جاذبه‌‌‌های فراوان، تامین رفاه، ‌‌‌ امنیت و ایمنی توریست‌‌‌ها‌‌‌، از تنوع نیز برخوردار باشد، ‌‌‌ می‌‌‌گوید: این تنوع می‌تواند در بخش خوراک و نوشیدنی اتفاق بیفتد. از آنجا که ما در ایران زندگی شبانه مشابه سایر کشورها نداریم، صرف غذا در رستوران به همراه موسیقی می‌تواند به‌یک بخش جذاب در این حوزه تبدیل شود. برای این موضوع ما نیاز به تنوع رستوران و خوراک در ایران داریم. او می‌‌‌افزاید: زمانی که به کشوری نظیر ایتالیا سفر می‌‌‌کنید می‌توانید در این کشور در رستوران‌‌‌های مختلف غذاهای ژاپنی، هندی و... را امتحان کنید یا در استرالیا به رستوران‌‌‌های مکزیکی، ‌‌‌ لبنانی و ایتالیایی بروید.

 

این تنوع غذایی به‌ویژه غذاهای ملل باید در کشور مدنظر قرار بگیرد. در چند سال گذشته البته رستوران‌‌‌هایی که برخی از این غذاها را سرو می‌کنند افتتاح شده‌‌‌اند با این حال ما در حوزه غذاهای آسیایی با کمبود مواجهیم و فقط چند سوشی‌‌‌بار داریم. این کارشناس گردشگری با اشاره به اینکه اگر بخواهیم روی رستوران‌‌‌های با غذای ایرانی در تورهای با گردشگر چینی تاکید داشته باشیم، ‌‌‌ دچار مشکل می‌‌‌شویم، اضافه می‌کند: باید بتوانیم میان رستوران‌‌‌‌‌‌هایی که غذای چینی سرو می‌کنند و رستوران‌‌‌هایی که غذای ایرانی دارند توازنی برقرار کنیم.

 

او درباره تاثیر تورم روی قیمت غذاهای رستوران با تورهای ورودی می‌‌‌گوید: با افزایش قیمت غذا، به تبع آن قیمت تور نیز افزایش یافته و با بالا رفتن هزینه پکیج ارائه شده توسط ما، ‌‌‌ ممکن است گردشگر سراغ انتخاب‌‌‌های دیگر برود. به گفته نورآقایی باید کیفیت، ‌‌‌ قیمت و تنوع به شکل بهینه باشد. او اضافه می‌کند: این موضوع برای گردشگران داخلی و ورودی صدق می‌کند، ‌‌‌ علاوه بر آن فارغ از سفر، ‌‌‌ افراد برای گذراندن اوقات فراغت خود  به دنبال گزینه‌‌‌های مختلف هستند که رفتن به رستوران‌‌‌ یکی از آنها به شمار می‌‌‌آید.

 

محمد گائینی، راهنمای گردشگری و کارشناس توریسم نیز در این باره می‌گوید: قیمت رستوران و هتل تاثیر زیادی در گران شدن پکیج‌‌‌‌‌‌های گردشگری دارد. اگرچه این تاثیر روی توریست خارجی چندان بالا نیست و قیمت غذا مشابه استانداردهای جهانی است، اما در موضوع گردشگری داخلی تاثیر جدی دارد. او با اشاره به اینکه افزایش قیمت دراین بخش باعث می‌شود تورها از حالت فول‌‌‌برد خارج شوند‌‌‌، اضافه می‌کند: در تورها شاهدیم که تنها وعده صبحانه را تور متقبل می‌شود، زیرا اگر آژانس گردشگری بخواهد سه وعده‌‌‌ غذایی و اقامت را در کنار هم در نظر بگیرد ناچار می‌شود قیمت تور خود را دو برابر کند.

 

به گفته گائینی تنوع غذایی نه‌تنها در رستوران‌‌‌های تهران بلکه در شهرهای بزرگ یا گردشگرپذیر مانند شیراز‌‌‌، اصفهان، ‌‌‌ قزوین و... بالا رفته است. او می‌‌‌‌‌‌افزاید: دراین شهرها‌‌‌، صاحبان رستوران سلیقه گردشگران را دریافته‌‌‌اند و غذاهای محلی خودشان را سرو می‌کنند با این حال رستوران‌‌‌هایی که منوی متنوع‌‌‌تری دارند معمولا قیمت‌‌‌شان بالاتر است، ‌‌‌ زیرا صاحب رستوران باید هزینه بالاتری برای آشپز، نگهداری و... بپردازد که همین موضوع هزینه‌‌‌هایش را بالا می‌‌‌برد. او درباره افراد با سلایق غذایی خاص مانند گیاهخواران یا وگان‌ها نیز می‌‌‌گوید: در شهرهای بزرگ شاهدیم که رستوران‌‌‌هایی مخصوص این افراد وجود دارد که باعث می‌شود آنها بتوانند غذاهای متنوع‌‌‌تری سفارش دهند، به عنوان مثال در شیراز یک رستوران چهار‌طبقه داریم که پوشش‌دهنده سلایق غذایی متعدد است.

 

این کارشناس توریسم درباره تهیه غذای چینی برای توریست‌‌‌های این کشور که به کشورمان سفر می‌کنند، ‌‌‌ می‌افزاید: گردشگران چینی برای ما یک چالش جدید خواهند بود. ما سه سال توریست چینی حتی در حوزه بازرگانی نداشتیم و همین باعث افت رستوران‌‌‌های چینی در کشورمان شد. حال با ورود تعداد زیادی توریست از این کشور مواجهیم که البته در عین چالش می‌تواند فرصتی برای کسانی باشد که می‌‌‌خواهند در این حوزه ورود پیدا کنند. او با بیان اینکه در شهرهای کوچک ما با چالش در زمینه غذای چینی مواجهیم که برای رضایت این گردشگران باید برنامه‌‌‌ریزی داشته باشیم‌‌‌، اضافه می‌کند: درباره گردشگران روس به واسطه اینکه گوشت یکی از مواد غذایی اصلی آنها‌ست مشکل زیادی نداریم و آنها اغلب راضی به کشورشان برمی‌‌‌گردند در حالی که برای توریست‌‌‌های چینی سلایق مشترک غذایی اندک است.

 

درآمد انقباضی و ورشکستگی رستوران‌‌‌ها

مازیار حسام از مشاوران اتحادیه رستوران‌‌‌ها و سلف‌‌‌سرویس‌‌‌های تهران درگفت‌‌‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» می‌‌‌گوید: تورم باعث افزایش قیمت مواد غذایی شده و در کنار آن در‌آمد مردم هم شکل انقباضی به خود گرفته است، همین سبب می‌شود رستوران رفتن‌‌‌های مردم کاهش یابد.  او در این باره که چرا ما با تورم بالا در هزینه‌‌‌ غذاهای رستوران مواجهیم، می‌‌‌افزاید: تورم، افزایش قیمت مواد غذایی را به همراه داشته ضمن اینکه هزینه‌‌‌های سربار نیز افزایش یافته، بنابراین اگر قیمت غذا را جمع هزینه سربار، قیمت مواد غذایی به علاوه ۲۰‌درصد سود بدانیم این افزایش قیمت مشخص خواهد شد. حسام با اشاره به اینکه در سطح شهر تهران رستوران‌‌‌های باکیفیت وجود دارد که می‌تواند رضایت گردشگران را جلب کند، می‌‌‌گوید: باید راهنمایان گردشگری اطلاعات کافی نسبت به رستوران‌‌‌های موجود داشته باشند تا در مواقع خدمات‌‌‌دهی به توریست‌‌‌هایشان با مشکل مواجه نشوند.

 

گفته‌‌‌های این دو فعال حوزه توریسم نشان می‌دهد‌‌‌، تنوع و قیمت غذا تاثیر زیادی روی گردشگری خواهد داشت، ‌‌‌ در حالی که توریست‌‌‌های خارجی تنوع برایشان اهمیت دارد، ‌‌‌ گردشگران داخلی علاوه بر مشکل اول، ‌‌‌ با چالش دومی که همان قیمت غذا باشد نیز دست و پنجه نرم می‌کنند. البته این موضوع و مشکل تنها منحصر به توریست‌‌‌ها نیست‌‌‌، آژانس‌‌‌های گردشگری فعال در دو حوزه نیز هنگام بستن پکیج سفر، با مشکل رسیدن به حداکثر رضایت مشتریان خود مواجهند. آژانس‌‌‌های مرتبط با گردشگری ورودی نمی‌توانند تنوع غذایی را با توجه به امکانات شهرهای مقصد فراهم کنند؛ نمونه آنها خدمات‌‌‌دهی به توریست‌‌‌های چینی در شهرهای فارغ از تهران است. این توریست‌‌‌ها می‌خواهند غذای ایرانی تنها بخشی محدود از منوی غذایی‌‌‌شان باشد اما در واقعیت این امکان برایشان مهیا نیست. آژانس‌‌‌هایی هم که در حوزه گردشگری داخلی کار می‌کنند با کم کردن خدمات غذا و تحمیل آن به گردشگر باعث می‌‌‌شوند در نهایت رضایت خاطر مدنظر مسافران کاهش یافته و آنها به واسطه بالا رفتن هزینه‌‌‌ها کمتر مایل به سفر شوند.