میخائیل گورباچف، آخرین رهبر جماهیر شوروی به روایت تصویر

گورباچف در آخرین ماه‌های ریاست جمهوری خود، شاهد جدایی و استقلال یکی پس از دیگری جمهوری‌های شوروی بود و در نهایت در ۲۵ دسامبر ۱۹۹۱ از ریاست جمهوری کناره‌گیری و یک روز پس از آن، اتحاد جمهوری‌های شوروی، به‌طور رسمی، فروپاشید.گورباچف در سال ۱۹۹۰، جایزه صلح نوبل را برای نقشش در پایان دادن به جنگ سرد دریافت کرد. بعد از آن هم جوایز و تقدیرنامه‌های زیادی به او اهدا شد. خبرگزاری آسوشیتدپرس، بامداد روز چهارشنبه به نقل از دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، نوشت ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، امروز صبح تلگرافی رسمی برای خانواده گورباچف ارسال خواهد کرد. آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، در پیامی در شبکه اجتماعی توییتر گورباچف را مدافع خستگی‌ناپذیر صلح و کسی که مسیر تاریخ را تغییر داد معرفی کرد. گورباچف، کمتر از هفت سال، از ۱۹۸۵ تا ۱۹۹۱ در قدرت بود، اما اصلاحات سیاسی-اقتصادی گسترده او منجر به فروپاشی اتحاد شوروی و در نهایت بلوک شرق شد. گورباچف در آخرین ماه‌های ریاست جمهوری خود، شاهد جدایی و استقلال یکی پس از دیگری جمهوری‌های شوروی بود و در نهایت در ۲۵ دسامبر ۱۹۹۱ از ریاست جمهوری کناره‌گیری و یک روز پس از آن، اتحاد جمهوری‌های شوروی، به‌طور رسمی، فروپاشید. گورباچف در سال ۱۹۹۶ نامزد ریاست جمهوری روسیه شد؛ اما کمتر از یک درصد آرا شرکت‌کنندگان را به دست آورد. در سال ۱۹۹۷، حضورش در یک آگهی تجارتی پیتزا هم بسیار خبرساز شد و بسیاری از متحدان باقی‌مانده‌اش او را طرد کردند. چند ماه پس از کناره‌گیری و فروپاشی شوروی، گورباچف در مصاحبه‌ای با آسوشیتدپرس گفت خود را شخصیتی می‌داند که مجموعه‌ای اصلاحات لازم را برای کشور خودش، اروپا و جهان آغاز کرد و پیش برد. گورباچف به‌هنگام استعفا، روی به مردم روسیه گفت: فرآیند نوسازی در این کشور و ایجاد تغییرات بنیادین در جامعه بین‌المللی، از آنچه در ابتدا پیش‌بینی می‌شد، بسیار پیچیده‌تر بود.